(detail uit: Snön kom tidigt i år, akryl på papper, höst ’24)

De sneeuw dwarrelt zachtjes aan ons raam voorbij. De wilde stormwinden van de afgelopen dagen zijn gaan liggen en de rust is met een nieuwe laag sneeuw over het ijzige land neergedaald. Het licht dat zachtjesaan maar merkbaar terugkeert doet mij al dromen van de tijd dat de zon hier lang en hoog aan de hemel staat maar de grote dooi nog niet is ingezet: de lente-winter. Dat betekent: na het skiën in je T-shirt in de sneeuw zitten, de eerste zonnedagen met gretigheid innemend. 

Het is zo onontkoombaar, het ritme van de jaargetijden. Onherroepelijk neemt het licht in deze helft van het jaar alleen maar toe. Eerst ging dat nog traag – rond de winterzonnewende korten en lengen de dagen maar gestaag – maar rond deze tijd wordt het verschil echt zichtbaar. Het is plots niet meer helemaal donker als ik naar mijn werk fiets en er is nog een streepje licht boven de heuvels wanneer ik ’s avonds uit de trein stap. Nu zelfs Lichtmis al voorbij is snellen we in één rechte lijn naar de periode rond de lente-evening midden maart. Elke dag komen er zes minuten licht bij. Dat lijkt misschien verwaarloosbaar, maar dat betekent ongeveer drie kwartier per week! Het gaat aan een razende vaart. 

Met het nieuwe jaar en het terugkerende licht is er ook in mijn dagelijkse dag veel nieuws ontloken. Sinds enkele weken ben ik aan het werk als moedertaalleerkracht Nederlands in de nabijgelegen stad, Östersund. Toen ik voor het eerst naar Zweden verhuisde – ondertussen alweer zes jaar geleden! – ontdekte ik het bestaan van het concept moedertaalonderwijs. In Zweden heeft elk kind dat met ten minste één van de ouders een andere taal dan het Zweeds spreekt, recht op 1u onderwijs in en over die taal per week. Onderzoek heeft uitgewezen dat een goede kennis van je moedertaal je helpt om nieuwe talen te leren. Bovendien is het een verrijking voor je leven als je je niet alleen vertrouwd voelt met de cultuur waarin je leeft, maar ook met die van het gebied waar jij en/of je (voor)ouders vandaan komen. 

Ik had nooit gedacht dat ik hier te midden van de Zweedse heuvels als leerkracht Nederlands aan de slag zou kunnen, maar kijk, de wonderen zijn de wereld duidelijk nog niet uit. Tegenwoordig reis ik dus drie dagen per week met de trein van 06:17 naar Östersund. Dat piekt wel wat, maar ik hou er ook van vroeg op te staan. In de stad fiets ik met mijn mountainbike met spijkerbanden – dat werkt dus echt hè - heen en weer tussen ons kantoor en zes verschillende scholen. In elke school is er een kind of twee waar ik een uurtje moedertaalonderwijs of studiebegeleiding aan geef.

Ik besef nu pas dat het daar al die jaren heeft liggen wegen, in zeurderige gedachten en oordelen als: ‘Wat heb ik eigenlijk met mijn leven gedaan tot nu toe?’ en ‘Waarom in de hel heb ik dat allemaal gestudeerd?’. Ik heb het natuurlijk vaak ontzettend interessant gevonden, het heeft mij mee gevormd tot de mens die ik nu ben. Maar het heeft me ook vervormd. Na mijn studies was er nog maar weinig over van mijn grote passie voor taal en het vertrouwen dat ik daar ooit echt mijn werk van zou kunnen maken. Langzaamaan zie ik nu het advies van een oude klastitularis weerspiegeld: hij raadde me aan om de landwegen van het leven te kiezen en niet de snelweg van het resultaat.

Toen ik klaar was met de middelbare school, dacht ik: ‘Leraar is eigenlijk een prachtig beroep. Jonge mensen inspireren en begeleiden in die onderwerpen waar je zelf passie voor voelt, da's toch het schoonste wat er is!’ Vijftien jaar landwegen met en zonder sneeuw - soms tergend traag, dan weer aan een razende vaart - hebben me nu hier gebracht. Ik heb vier dagen in de week om vrij in te vullen met ceremonies, schilder(cursuss)en en eender wat waar ik zin in heb. De andere drie dagen verdien ik een goed basisloon met, te midden van de Zweedse heuvels, een stuk of acht kinderen warm te maken/houden voor een van mijn grootste passies: mijn moedertaal. Dat voelt als echte luxe.

Met herwonnen talig enthousiasme

Liefs

Anna

*= met of zonder de juiste opleiding en diploma’s